تحلیل اجمالی صنعت متانول – مهر 99

تحلیل اجمالی صنعت متانول

متانول مایعی بدون رنگ، قابل حل در آب و دارای بوی ملایم الکل است. این محصول بالادستی به صورت گسترده برای تولید مواد شیمیایی صنعتی همانند فرمالدهید، استیک اسید، دی متیل ترفتالات، متیل متاکریلات و بسیاری دیگر از ترکیبات شیمیایی مورد استفاده قرار می‌گیرد. تقریبا 60% این ماده در حوزه تولید مواد شیمیایی و 40% باقی مانده برای سوخت استفاده می شود. به طور کلی متانول از 2 روش مختلف تولید می‌شود. در روش اول از گاز طبیعی به عنوان خوراک استفاده می‌شود و حدود 60% کارخانه‌های دنیا از آن بهره می‌گیرند. در روش دوم که مابقی تولیدات جهانی را به خود اختصاص داده است زغال سنگ ماده اصلی مصرفی می‌باشد. استفاده از گاز طبیعی روش ارزان‌تری در مقایسه با زغال سنگ است و اکثر متانول ایران نیز با استفاده از این روش تولید می‌گردد.

بر اساس گزارش IHS میزان تقاضای جهانی متانول از حدود 30 میلیون تن در سال 2000 به نزدیک 100 میلیون تن در سال 2020 رسیده است. کشورهای شمال شرق آسیا بیشترین مصرف و رشد مصرف را طی این سال‌ها به خود اختصاص داده‌اند. ظرفیت اسمی تولید متانول در دنیا نیز بین 140 تا 150 میلیون تن است اما میزان تولید واقعی متانول حدود 100 میلیون تن بوده است. چین به عنوان بزرگترین مصرف کننده متانول دنیا در سال 2019 حدود 10 میلیون تن واردات متانول داشته است. در ایران عمده متانول توسط 5 شرکت زاگرس، کاوه، مرجان، فن آوران و خارگ تولید می‌گردد. مجموع ظرفیت اسمی تولید این 5 شرکت حدود 9 میلیون تن می‌باشد که عمده آن صادر می‌گردد و در داخل مصرف سالانه 270 هزار تنی برای این محصول وجود دارد. علاوه بر این 5 شرکت 13 پلنت دیگر تولید متانول در کشور در حال ساخت می‌باشد که در مجموع 17 میلیون تن به ظرفیت تولید سالانه متانول اضافه می‌کنند. بهره‌برداری از آنها با توجه به روند عرضه و تقاضای جهانی متانول، ایران را به یکی از بازیگران مهم این محصول در دنیا تبدیل خواهد کرد.

سه شرکت زاگرس، فن آوران و خارگ تولید کنندگان متانول فعال در بورس ایران هستند. جدول زیر خلاصه‌ای از اطلاعات کلی این شرکت‌ها را نشان می‌دهد:

به منظور تحلیل این 3 شرکت مفروضات زیر در نظر گرفته شده است:

• واقعی و فروش مشابه روند سال‌های گذشته و نزدیک ظرفیت اسمی در نظر گرفته شده است. به غیر از پتروشیمی زاگرس که در سال 98 به علت افت فشار گاز در زمستان با قطعی گاز خوراک مواجه شد در باقی شرکت‌ها روند تولید در طول 5 سال گذشته نوسانات کمی را تجربه کرده است.
• نرخ‌های فروش این 3 شرکت در طی سال‌های گذشته بسیار مشابه بوده و بر اساس نرخ‌های جهانی متانول و قیمت دلار به ریال تعیین می‌گردد. لذا نرخ فروش متانول در این شرکت‌ها در سال‌های‌ 1399 و 1400 با نرخ‌های مشابه و به ترتیب بر اساس متانول 170 و 200 دلاری و دلار 21،000 و 24،000 تومانی در نظر گرفته شده است.
• نرخ خرید خوراک در این 3 شرکت کمی متفاوت است. پتروشیمی خارگ از گاز ترش استفاده می‌نماید که نسبت به گاز طبیعی حدود 20% گران‌تر تهیه می‌شود. بخشی از هزینه‌ خوراک در پتروشیمی فن آوران مربوط به هزینه‌های بالاسری است که نسبت به هزینه گاز خوراک زاگرس گران‌تر تهیه می‌شود. نرخ خوارک مصرفی این 3 شرکت در سال‌های 1399 و 1400 با در نظر گرفتن این نکته لحاظ شده است.

جدول زیر تحلیل حساسیت سود خالص به ازای هر سهم را با توجه به متغیرهای قیمت دلار و متانول نشان می‌دهد:

در تحلیل این 3 شرکت توجه به نکته فوق حائز اهمیت است:

• علت تفاوت سود خالص 1399 و 1400 پتروشیمی فن آوران به دلیل فروش تاپیکو در 2 هفته اخیر است که می‌تواند منجر به شناسایی سود غیر عملیاتی قابل توجهی در صورت‌های مالی سال 1399 گردد.
• با لحاظ تراز ارزی مثبت 220، 10 و 150 میلیون دلاری در پتروشیمی‌های زاگرس، فن آوران و خارگ و برآورد تسعیر آن‌ها با نرخ 24،000 تومان، به ترتیب به ازای هر سهم 950، 435 و 400 تومان در درآمدهای غیر عملیاتی سال 1399 آنها لحاظ شده است.