تحلیل اجمالی صنعت بانکداری تجاری با رویکرد مقایسه‌ای – مهر 99

تحلیل اجمالی صنعت بانکداری تجاری با رویکرد مقایسه‌ای

در گزارش پیش رو به تحلیل و بررسی مقایسه ‌ای بانک های تجاری پذیرفته شده در بورس از لحاظ نسبت ‌های مالی مهم صنعت بانکداری پرداخته شده است. این بانک ها شامل آینده، دی، اقتصاد نوین، گردشگری، ایران زمین، کارآفرین، خاورمیانه، ملل، ملت، پارسیان، پاسارگاد، پست بانک، صادرات، سامان، سرمایه، سینا و تجارت می باشند. بانک های مورد بررسی بر اساس 17 نسبت مالی که در ادامه به آن اشاره می شود رتبه بندی شده اند.:

• نسبت درآمد‌های مشاع به کل درآمدها: درآمدهای مشاع از محل اعطای تسهیلات و همچنین سود حاصل از سرمایه‌گذاری‌ها درآمدهای مشاع بانک‌ها حاصل می شود بنابراین بالا بودن این نسبت به معنی عملکرد مناسب‌تر بانک در وظیفه اصلی یعنی واسطه‌گری وجوه است.
• نسبت وجه التزامه کل به درآمدهای مشاع: وجه التزام یا جریمه دیرکرد بی کیفیت‌ترین درآمد بانک به شمار می‌رود. پایین بودن این به معنی توانایی بانک در دریافت به موقع مطالبات خود از دریافت ‌کنندگان تسهیلات است.
• نسبت تسهیلات غیر جاری: به تسهیلات سررسید گذشته، معوق و مشکوک‌الوصول تسهیلات غیر جاری گفته می شود و هرچه نسبت تسهیلات غیر جاری به کل تسهیلات کمتر باشد وضعیت بانک مطلوب‌تر است.
• نسبت ذخایر اختصاصی: مبلغی است که به منظور کاهش ریسک تسهیلات غیر جاری در صورت‌های مالی ذخیره می‌گردد. هرچه این رقم بیشتر باشد ریسک بانک در انجام تعهداتش کاهش می‌یابد.
• نسبت سپرده‌های غیر هزینه‌زا به کل سپرده‌ها: سپرده‌های غیر هزینه‌زا آن بخشی از سپرده‌های بانک است که بابت آنها سود ناچیزی به سپرده‌گذاران پرداخت گردد و یا سپرده بدون سود باشد. افزایش نسبت فوق باعث افزایش سودآوری بانک‌ها می‌گردد.
• نسبت کارایی نیروی انسانی: این نسبت از تقسیم سرانه جذب سپرده کارکنان بر هزینه‌های کارکنان بدست می‌آید. هرچه این نسبت بیشتر باشد به معنی کارایی بیشتر منابع انسانی در اختیار بانک است.
• نسبت کارایی شعب: این نسبت حاصل تقسیم میزان سپرده‌های جذب شده به هزینه‌های عمومی و اداری هر شعبه است. هرچه این نسبت بیشتر باشد به معنی کارایی بیشتر شعب تاسیس شده توسط بانک است.
• نسبت کفایه سرمایه: حاصل تقسیم سرمایه نظارتی به دارایی‌های موزون شده به ریسک است. حداقل این نسبت توسط بانک مرکزی 8% تعیین شده است و نسبت مطلوب آن 12% می ‌باشد.

جدول زیر به طور خلاصه وضعیت بانک‌های کشور را در شاخص‌های مطرح شده به تصویر می‌کشد:

شایان توجه است به غیر از شاخص‌های فوق موارد دیگری نیز در بررسی عملکرد بانک‌ها مورد توجه قرار می‌گیرند که با توجه به ماهیت آنها امکان ارزیابی دقیق وجود ندارد.

با بررسی و تحلیل وضعیت بانک‌های کشور نکات زیر قابل برداشت است:

1) عدم خرید سهام‌ بانک‌ها با رویکرد دریافت سود نقدی و ارزشیابی سود محور با توجه به وجود فرصت سرمایه‌گذاری جایگزین در سایر صنایع بورسی

2) نامطلوب بودن وضعیت کلی عملیات سنتی بانکی (جذب سپرده و اعطای تسهیلات) بازار پول کشور به دلیل بالا بودن تسهیلات غیرجاری و هزینه فرصت پول در اقتصاد ایران

3) بهتر بودن وضعیت بنیادی سهم‌های بانک آینده، خاورمیانه، ملت و پاسارگاد در قیاس با سایر سهم‌های بانکی موجود در بورس

4) جذابیت قیمتی سهم بانک آینده با رویکرد ارزشیابی دارایی محور